De woning van het echtpaar Jan Post en Door Haantjes

DE WONING VAN HET ECHTPAAR JAN POST

EN DOOR HAANTJES.

“Het Schoutshuis” in het dorp Velsen.

Over het algemeen is het onmogelijk de juiste plaats of het uiterlijk van de woning van bewoners van het oude dorp Velsen goed aan te geven. Vooral in het begin van de 19e eeuw werd een doorlopende nummering van de huizen in de gehele gemeente aangehouden en zijn (nog) geen, of weinig, kaarten of kadastrale gegevens met die nummering bekend. Pas later in die eeuw zijn eigenaren van panden via kadastrale gegevens achterhaalbaar. Dat hoeven dan nog niet altijd de bewoners van dat moment te zijn. Meestal ook is wel de eigenaar, maar niet de feitelijke gebruikers of huurders.

Soms kunnen speciale aanduidingen helpen, soms het beroep van de bewoner en soms het feit dat de woning zo bekend is, dat namen van bewoners en/of eigenaren bewaard zijn gebleven.

Schoutshuis aan het Pleintje van Bresser

In het geval van het woonhuis van Jan Post en zijn echtgenote Door Haantjes is sprake van zo'n bekende woning en geeft het kadaster in 1865 eenduidige gegevens. In dat jaar is het bekende ,”Schoutshuis” in het dorp Velsen, op de hoek van de Noorderdorpsstraat en de Meervlietstraat, dan eigendom van de weduwe van kleermaker Jan Post. Gezien de aanduiding in de overlijdensakte van Door Post - Haantjes uit 1865 moet dit huis bekend zijn geweest als wijk K, no. 89. In het bevolkingsregister van 1848 van Velsen staat Door Post - Haantjes vermeld als inwonend bij haar zoon Machiel Anthony in het huis no. 201A in het dorp Velsen. Zonder twijfel is hier sprake van dezelfde woning.

Later moet dit huis, na verkoop door de nabestaanden van Door Post – Haantjes, in het bezit van de familie Bresser zijn gekomen. Twee van deze nabestaanden, Coenraad Albertus Post en zijn zus Maria Dorothea Post, waren gehuwd met respectievelijk Petronella van Roosmalen en haar broer Hendrikus van Roosmalen, dochter en zoon uit een slagersfamilie uit Uden in de Meierij van ’s-Hertogenbosch. Geen wonder dat aan dit pleintje later ook de bekende slagersfamilie en winkel van van Roosmalen gevestigd waren.

Vlak ten noorden van het laatste huis aan de Meervlietstraat , waar nu het Noordzeekanaal is, lag het pleintje aan de Noorderdorpsstraat , met de in 1880 geplante Wilhelminaboom . Aan dit plein lagen verschillende winkels en werkplaatsen. Nog weer verder stonden ooit de huizen van de notaris en de dokter en de school.

De oorspronkelijke achttiende-eeuwse vorm van het dorp is door de opeenvolgende kanaalverbredingen drastisch aangetast. Het logische en evenwichtige stratenpatroon is verdwenen. Het Noorderpad vormt nu de begrenzing van het dorp. Nabij het steigertje ter hoogte van de Hoofdbuurtstraat bevindt zich een plaquette waarop duidelijk is te zien welke invloed de verbredingen van het kanaal hebben gehad. Aan het eind van het Noorderpad staat op de hoek van de Torenstraat het voormalige Schoutshuis. Oorspronkelijk stond dit pand aan het einde van de Noorderdorpsstraat hoek Meervlietstraat. Vanaf medio 1700 werd het bewoond door de schout, later was er het schildersbedrijf Bresser in gevestigd.

Bij de kanaalverbreding van 1969 werd het pand gesloopt en later op de huidige plek herbouwd. De lange muur tegenover het Schoutshuis beschermt de erachter liggende volkstuinen tegen de wind. Ook dit vroegere moestuincomplex behoorde eens tot de buitenplaats 's-Gravenlust.

Uit: Maandag, Arthur, Rob Stam, Een wandeling door het Dorp, Stichting Het Dorp Velsen, 1991.

Huidige plaats van het herbouwde Schoutshuis, na de laatste kanaalverbreding.

Frappant is het, dat in het oud-archief van Velsen een stuk berust uit 1642, waarin sprake is van hetzelfde huis én een naamgenoot ,Post'. Van enige verwantschap is echter tot nu toe niets gebleken.

Na de dood van Door Post – Haantjes, in 1865, is de woning verkocht. Haar zoon Machiel Anthony (Giel) Post verhuisde toen naar een nieuwe woning met boerderij in Driehuis, genaamd “ ’t Magazijn”, aan de Driehuizerkerkweg. Deze boerderij is rond 1960 gesloopt om plaats te maken voor een flatgebouw. Giel kwam daarmee meer in de richting van de secretarie van de gemeente Velsen te wonen, die tot 1893 in de oude openbare school aan de Achterbuurtweg in Santpoort was gevestigd. Giel Post was namelijk sedert 1855 gemeenteontvanger van de gemeente Velsen. Vanaf 1862 oefent hij naast dat ontvangerschap ook nog het beroep van landbouwer uit.

Onderstaand genealogiefragment Post illustreert de bewoners Post van “het Schoutshuis”.

JOANNES ( JAN ) POST

geboren te Velsen , gedoopt te Driehuis 21 oktober 1782, peter en meter zijn Dirk Kuiper en zijn vrouw Neeltje Post , gestorven te Velsen 15 oktober 1824 na de middag om 2 uur, aangifte van het overlijden, 's avonds om 7 uur, door Huig Post , broer, en Jan Coenraad Vorst , buurman,

beroep "kledermaker", zoon van Cornel(i)us Post en Trijntje Janse Donker.

Gehuwd

1e te Driehuis 14 januari 1810 met STIJNTJE VAN BRAGT ,

geboren te Velsen <datum> 1790, overleden 14 januari 1811, ruim 21 jaar oud, dochter van N. en N.N.

Verklaring van aangeven van lijken van de 14e van de Louwmaand 1811:

geve bij deze kennis, en zulks ter voldoening aan het 24^ste Artikel der Ordonnantie

op het Recht van Successie, alomme binnen het Bataafsch Gemeenebest intevorderen,

bij Hun Hoog Mogenden gearresteerd den 4den October 1805, dat overleden is

Stijntje van Bragt

oud ruijm 21 gewoond hebbende in Velsen

gehuwd geweest, zonder kinderen na te laten.

Actum in Velsen, den 14den Louwmaand 1811.

Was getekend: Jan Post

2e te Velsen 12 juli 1812 met DOROTHEA (DOOR) MARIA HAANTJES, gedoopt te Amsterdam 20 augustus 1782 in de kerk de Lely (Amsterdam 345 p. 115 (folio 58) nr.7), dochter van Alexander Haantjes en Johanna Elisabeth Betting, beiden reeds overleden, overleden te Velsen 12 januari 1865 in wijk K no. 89, thans nog bekend als het Schoutshuis in Velsen,

in 1848 wonende bij haar zoon Machiel Antony in huis no. 201A in Dorp Velsen, "kledermaakster" (1826).

Zij werd bij haar huwelijk begeleid door haar ooms Arnoldus en Bernardus Betting, van beroep chirurgijn, respectievelijk te Haarlem en Velsen.

Hun huwelijksakte is de twaalfde na de invoering van de Burgerlijke Stand in 1812 te Velsen:

Heeden den Twaalfde Jyly des jaars achttien honderd twaalf zijn voor mij Maire van Velsen als ambtenaar van Burgerlijke Stand in tegenwoordigheid van Huig Post oud 21 jaaren van beroep arbeider en Frans Heeremans oud 43 jaren van beroep landbouwer beide wonende alhier Arnoldus Betting oud 63 jaaren van beroep Chirurgijn woonend te Haarlem en Bernardus Betting oud 53 jaren van beroep Chirurgijn woonende alhier, de eerste broeder en de tweede goede bekende van de comparant ter eenre de derde en vierde ooms van de comparant ter andere zijde . . Verscheenen om een huwelijk aan te gaan Jan Post oud 29 jaren woonende in Velsen weduwnaar zoon van wijlen Cornelis Post en wijlen Trijntje Donker van beroep kledermaker met Dorothea Maria Haantjes oud ruim 29 jaren meerderjarige jonge dochter woonende in Velsen dogter van wijlen Alexander Haantjes en Johanna Elisabeth Betting wijders geleezen zijnde-----------

Vooreerst de doopcedelle uit het register der Roomsch Catholike Gemeente van Velsen waaruit blijkt dat Jan Post van wie als vader te boek staat Cornelis Post & als moeder Trijntje Jans Donker op den 21e Oktober 1782 is gedoopt. Ten tweede de doodcedeelle van de vader & moeder van de comparant ter eenre. Ten derde de doodacte van de comparant zijn overleedene vrouw ten vierde de doopacte van de comparante ter andere zijde uit het register der Rooms Catholique Gemeente te Amsterdam waar uit blijkt dat Dorothea Maria Haantjes van wien als vader en moeder te boek staan Alexander Haantjes en Johanna Betting op 20e Augustus 1782 is gedoopt. ten vijfde de doodcedeelle van de vader & moeder van de comparante ter andere zijde ten zesde het consent van de voogd van de comparante ten zevende de acte van afkondiging der Trouwbeloften tusschen de voorschrevene Echtgenooten opgemaakt door de Maire den 28 Junij en den vijfde Julij 1812 en aangeplakt aan het Huis der Gemeente ten zelve dage.---------------

En vermits aan mij is gebleken dat er geene oppositie teegen het voornoemde huwelijk heeft plaats gehad zo heb ik Maire voorn nadat gemelde persoonen aan mij duidelijk hebben verklaard dat zij zig onderling tot Echtgenooten neemen, ingevolge de wet uitspraak gedaan dat gemelde Jan Post en Dorothea Maria Haantjes door het huwelijk vereenigd zijnde deeze teegenwoordige acte door mij vervaardigd, en door de echtgenooten en Getuigen te gelijk met mij onderteekend ten dage maand en Jaare als booven-----------------

Was getekend:

Jan Post, Door Haantjes kan niet schrijven, de Maire van Velsen M.H. Ogelwight, Huig Post, F.Heeremans, As Betting, Bernds Betting.

Uit het tweede huwelijk:

1. Cornelis Alexander * Velsen 19:7:1813

Nakomelingen

2. Coenradus Albertus * Velsen 4:1:1816

Stamvader en naamgever Coen in de familie Hamers.

3. Machiel Anthonie * Velsen 19:10:1818

Stamvader Post (Heerenduinweg).

4. Maria Johanna * Velsen 31:10:1821

+ Velsen 27:6:1823

5. Maria Dorothea * Velsen 8:1:1824

+ Velsen 14:3:1907

gehuwd Velsen 22:4:1863 met Hendrikus van Roosmalen, geboren Uden <datum>, zoon van Johannes en Helena van de Hoogen.

Getuigen bij dit huwelijk waren: Machiel Antonie Post, winkelier en broer van de bruid, Coenraad Post, tapper en broer van de bruid, Willem Dam, landbouwer en bekende van de bruid, Arie Traan, tapper en bekende van de bruid.